Tầm quan trọng đường phân khuôn trong thiết kế khuôn

 Sau khi quá trình ép phun nhựa hoàn tất, cần lấy sản phẩm ra khỏi khuôn, nhưng nếu khuôn không thể mở ra thì không thể lấy sản phẩm ra được. Vì vậy, một bộ khuôn nhựa ít nhất phải chia thành hai nửa trên dưới hoặc trái phải. Khi hai phần khuôn tách ra hoặc ghép lại, sẽ có một khe hở. Vì nhựa phải được ép để lấp đầy khuôn trong quá trình ép phun, nên dù khuôn có khít đến đâu, với công nghệ hiện nay, nhựa ít nhiều sẽ bị ép vào khe hở này. Khi sản phẩm được lấy ra khỏi khuôn, sẽ xuất hiện một vết trên khe này, gọi là đường ghép khuôn hoặc đường phân khuôn (Parting line hoặc PL). Trên khuôn thường là một mặt phẳng, vì vậy trong thiết kế khuôn hoặc khi vẽ 3D, đường này thường được gọi là mặt phân khuôn hoặc mặt cắt.

Vì vậy, dù gọi là đường ghép khuôn hay đường phân khuôn, về cơ bản đều ám chỉ cùng một hiện tượng là dấu vết xuất hiện trên bề mặt của sản phẩm nhựa tại điểm kết nối của hai nửa khuôn, chỉ khác nhau ở cách mô tả.

Nếu bạn xem kỹ vết này, sẽ thấy nhựa bị ép ra thêm một chút. Đôi khi, nhựa thừa ra quá nhiều được gọi là bavia (flash) hoặc gờ nhựa (thuật ngữ ở Trung Quốc). Thiết kế khuôn không tốt hoặc khuôn bị mài mòn, hỏng hóc khiến hai phần khuôn không khít hoàn toàn, gây ra lệch lạc và tạo thành một bậc rõ rệt (step).

Do PL（Mặt phân khuôn)  được tạo thành từ sự kết hợp của các phần khuôn, nên cần quyết định vị trí PL ngay từ khi thiết kế khuôn. Vị trí PL cũng ảnh hưởng đến vị trí mở khuôn sau đó, cần tránh các điểm chết (undercut) không thể lấy sản phẩm ra. Chẳng hạn, với một cốc nhựa có tay cầm, mặt phân khuôn tốt nhất nên song song với tay cầm để sau khi tách khuôn, tay cầm không còn bị mắc kẹt trong khuôn.

▼Khuôn này không có vỏ trên và vỏ dưới, nên tại đây sẽ có một đường ghép khuôn rõ ràng.

Một số điều cần lưu ý khi xác định mặt phân khuôn:

• Mặt phân khuôn nên được thiết kế dọc theo các góc chuyển của sản phẩm hoặc tại các cạnh, để nếu có bavia nhỏ cũng khó bị phát hiện.
• Tránh đặt mặt phân khuôn ở những chỗ có yêu cầu về ngoại hình. Nếu phải đặt ở bề mặt ngoài, hãy cố gắng đặt ở chỗ khó thấy và ít nhất nên sử dụng bề mặt vân (texture) để giảm thiểu tác động xấu của đường phân khuôn đến ngoại quan.
• Với các vị trí có yêu cầu kích thước chính xác, tránh thiết kế mặt phân khuôn vì kích thước ở các điểm này khó kiểm soát.
• Đối với những phần có góc chết, cần xem xét kỹ khi thiết kế khuôn cho các điểm đó.
• Không nên đặt mặt phân khuôn tại vị trí có chuyển động, vì dễ sinh ra bavia, ảnh hưởng đến hoạt động cơ học. Trước đây, vị trí mà tôi thường gặp là mặt phân khuôn ở lỗ phím bấm, một số nhà thiết kế rất khắt khe về kích thước, thiết kế kích thước phím bấm gần bằng đường kính lỗ, bavia ở đường phân khuôn thường làm kẹt phím bấm, không thể nảy lại sau khi bấm.
• Nếu khó xử lý mặt phân khuôn, có thể dùng phương pháp gia công hậu để mài mịn, nhưng sẽ tăng chi phí.