Sự khác biệt giữa PCB và PCBA
"Sự khác biệt giữa PCB và PCBA là gì?"
Điều này thực ra rất dễ hiểu, nhưng vì có người đã hỏi, tôi sẽ giải thích một chút. Những ai đi qua nếu thấy có lỗi gì thì hãy báo để tôi bổ sung thêm nhé.
Tôi tin rằng hầu hết mọi người đều không lạ lẫm với các thuật ngữ như bảng mạch, PC board, PCB. Thực ra, ba thuật ngữ này đều chỉ cùng một thứ. Nếu bạn có theo dõi các bài báo tài chính hoặc sách về cổ phiếu, chắc hẳn cũng đã từng nghe qua thuật ngữ này. Tuy nhiên, những người không làm trong ngành điện tử có thể sẽ thấy xa lạ với thuật ngữ PCBA, thậm chí có thể nhầm lẫn với PCB. Mặc dù chỉ khác nhau một chữ cái, nhưng trong ngành sản xuất điện tử, hai thuật ngữ này có sự khác biệt rất lớn.
PCB, bảng mạch, PC board là gì?
PCB là viết tắt của "Printed Circuit Board", nghĩa là "bảng mạch in", hay còn gọi là "bảng PC". Nó cũng có một tên gọi khác bằng tiếng Anh là "PWB" (Printed Wire Board - bảng dây in), tên này thường được người nước ngoài ở một số quốc gia sử dụng, nhưng ở Đài Loan và Trung Quốc đại lục, hầu như tất cả đều gọi là PCB.
Đúng như tên gọi, việc sản xuất PCB thực sự bắt chước kỹ thuật in trên giấy. Qua việc sử dụng phim để chiếu ánh sáng lên bản âm, rồi dùng phương pháp ăn mòn hóa học để in mạch đồng lên một tấm bảng cứng. Với sự phát triển của công nghệ, quy trình sản xuất PCB ngày càng tinh vi và phức tạp hơn, nhưng kỹ thuật in và quy trình cơ bản vẫn được duy trì.
Nếu bạn quan tâm đến quy trình sản xuất PCB, có thể tham khảo bài viết sau:
PCB là gì?
[Video] Giới thiệu quy trình sản xuất PCB.
Ngày nay, các sản phẩm điện tử có nhiều chức năng chính là nhờ vào các mạch điện tử và các linh kiện điện tử được kết hợp với nhau. Các mạch này cần một vật liệu để mang, và PCB chính là vật liệu đó. PCB là bảng mạch in, phải mang các linh kiện điện tử lên mà không làm mất chức năng của chúng, đồng thời nó cũng chịu trách nhiệm kết nối giữa các linh kiện. Vì vậy, nếu xem mặt đất là vật liệu, thì các mạch điện tử là các con đường nối liền giữa các thị trấn, còn PCB là mặt đất đã được trải đầy đường sá, và các linh kiện điện tử là các thành phố và làng mạc.
Bạn có nhận ra vai trò của PCB trong bối cảnh này chưa? Đúng vậy, nó giống như một quốc gia đã được quy hoạch đất đai, chỉ chờ chủ nhân của nó lắp đặt các thành phố (linh kiện) vào vị trí cụ thể. Khi tất cả các linh kiện điện tử được lắp đặt vào PCB, nó sẽ được gọi là PCBA. Như vậy, bạn đã hiểu rõ sự khác biệt giữa PCB và PCBA rồi chứ?
Chúng tôi thường gọi các bảng mạch đã được in mạch điện nhưng chưa gắn linh kiện là "bảng trống", "bảng bare", hay "bảng không" để phân biệt với PCBA, vì chỉ khác nhau một chữ rất dễ gây nhầm lẫn.
PCB là một trong những linh kiện điện tử quan trọng nhất trong ngành công nghiệp điện tử hiện nay. Nó là nền tảng của các linh kiện điện tử và cũng là phương tiện kết nối giữa các linh kiện. Tất nhiên, còn có FPC (bảng mạch mềm) có thể thực hiện cùng chức năng như PCB, nhưng mỗi loại đều có nhu cầu và ứng dụng khác nhau. Trong thiết kế các sản phẩm điện tử, ứng dụng của "PCB cứng" vẫn là chủ đạo.
Sự phổ biến của PCB trong ngành công nghiệp hiện nay có thể được giải thích bằng những đặc điểm sau:
- Mật độ dây dẫn cao, kích thước nhỏ, trọng lượng nhẹ, phù hợp với xu hướng thu nhỏ của các sản phẩm điện tử. Gần đây, mật độ của PCB ngày càng tiệm cận với công nghệ vi mạch (IC), một số quy trình cũng đang dần sử dụng thiết bị bán dẫn.
- Tính ổn định cao, có thể sản xuất hàng loạt, đảm bảo tính đồng nhất và lặp lại, giảm thiểu lỗi trong quá trình lắp ráp dây cáp. Nó cũng giúp giảm thời gian bảo dưỡng, điều chỉnh và kiểm tra thiết bị.
- Có thể sản xuất tự động, hầu hết PCB và PCBA hiện nay có thể được sản xuất hoàn toàn tự động, giúp giảm chi phí nhân công và tăng hiệu suất lao động, từ đó giảm giá thành sản phẩm và thúc đẩy sự phổ biến trên thị trường.
- Thiết kế có thể tiêu chuẩn hóa hoặc mô-đun hóa. Khi cần thêm chức năng, chỉ cần thay thế toàn bộ bảng PCBA.
PCBA là gì?
Sự khác biệt giữa PCB và PCBA nằm ở chỗ "PCBA = PCB + Assembly", tức là bảng chưa được lắp linh kiện gọi là PCB, còn bảng đã lắp linh kiện hoàn chỉnh thì gọi là PCBA.
Qua ví dụ về mặt đất ở trên, bạn có thể hình dung rằng PCB giống như mặt đất đã được trải đầy đường nhưng chưa có thành phố, còn PCBA là mặt đất đã có đường và thành phố.
PCBA thực chất là viết tắt của "Printed Circuit Board Assembly", một số người cũng gọi ngắn gọn là PCA, và một số khác gọi là PWA (Printed Wire Assembly). Trong tiếng Trung, chúng tôi thường gọi là "bảng lắp ráp", nhưng ít ai dùng các thuật ngữ này trong ngành. Nếu trong máy chỉ có một bảng duy nhất, nó thường được gọi là "mainboard" (bảng chính), hoặc đơn giản là "bảng". Nếu có nhiều hơn một PCBA, chúng tôi sẽ phân biệt theo chức năng như mainboard, IO board, hay charging board (bảng sạc).
Linh kiện điện tử được lắp lên PCB để trở thành PCBA như thế nào?
Hiện tại, công nghệ lắp ráp PCBA chủ đạo là "SMT" (Surface Mount Technology - công nghệ hàn dán bề mặt). Đầu tiên, người ta sẽ in keo hàn lên bảng trống, sau đó dán linh kiện lên PCB, sau đó đưa qua lò nhiệt độ cao để hàn keo dính các linh kiện vào PCB.
Một số ít trường hợp lắp ráp PCBA sẽ sử dụng công nghệ "Wave Soldering" (hàn sóng), thường được sử dụng cho các linh kiện lớn hoặc chịu lực khi cắm/rút, do chưa thể sản xuất chúng dưới dạng linh kiện dán SMD hoặc chi phí không đáp ứng được yêu cầu thị trường.
Ngoài ra, còn có thiết kế kết hợp cả SMT và Wave Soldering để gắn linh kiện lên PCB.
Sau khi đọc đến đây, bạn có lẽ đã có thể phân biệt được PCB và PCBA. PCBA có thể được coi là một sản phẩm hoàn chỉnh, vì một số nhà máy sản xuất PCBA để bán như các mainboard máy tính. Còn PCB chỉ là một linh kiện trong toàn bộ PCBA, nó không thể đại diện cho PCBA vì trên đó cần phải lắp thêm nhiều linh kiện khác như IC, điện trở, tụ điện, cuộn cảm, đầu nối,... mới trở thành sản phẩm hoàn chỉnh. Vì vậy, PCB chỉ là một linh kiện.
